Τι είναι η Μελιτζάνα;

Ο καρπός της μελιτζάνας ανήκει στην οικογένεια των Σολανωδών (Solanaceae), στο γένος Solanum και ως κύριο είδος έχουμε την Solanum melongena. Στην πραγματικότητα η μελιτζάνα ανήκει στην ομάδα των φρούτων, και όχι των λαχανικών, όπως θεωρείται. Αυτό συμβαίνει γιατί ο βλαστός της μελιτζάνας είναι ανθοφόρος και ο καρπός της περιέχει σπόρους. Η καλλιέργεια της από τους ανθρώπους είναι γνωστή εδώ και 4000 χρόνια. Οι πρώτες γραφές που έχουν βρεθεί να την αναφέρουν προέρχονται από την αρχαία Ινδία ή την νοτιοανατολική Ασία, όπου και θεωρείται η καταγωγή της. Στον Δυτικό κόσμο πέρασε μέσω των Αράβων, των Περσών και τους τελευταίους αιώνες μέσω των Ιταλών. Από Ισπανούς επιχειρηματίες εισήχθη στην Αμερική χρόνια αργότερα όπου δεν έγινε αποδεκτή, καθώς πολλοί πίστευαν ότι η κατανάλωσή της έχει ως αποτέλεσμα λέπρα, τρέλα και καρκίνο. Έγινε αποδεκτή πριν από 50 χρόνια. Η Κίνα εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο, ενώ ακολουθούν η Τουρκία, η Ιαπωνία και η Ιταλία.

Η μελιτζάνα έχει πολλά οφέλη στην υγεία λόγω των βιταμινών, των μεταλλικών στοιχείων και των θρεπτικών συστατικών που περιέχει.

Οι μελιτζάνες είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, πράγμα που σημαίνει ότι περιέχουν ένας εύρος βιταμινών, μεταλλικών στοιχείων και φυτικών ινών που χρειάζεται το σώμα για να είναι υγιές και να λειτουργεί σωστά. Οι μελιτζάνες έχουν 24 θερμίδες ανά 100gr. Οι μελιτζάνες περιέχουν:

Βιταμίνη C: διατηρεί τα κύτταρα, τα αιμοφόρα αγγεία, τα οστά και το δέρμα υγιή.

Βιταμίνη Β6: βοηθά στην λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και στο σχηματισμό της αιμοσφαιρίνης.

Βιταμίνη Κ: μια βιταμίνη απαραίτητα για την επούλωση των τραυμάτων.

Μαγνήσιο: υποστηρίζει την μυϊκή και τη νευρική λειτουργία και δίνει ενέργεια.

Κάλιο: βοηθά στη μυϊκή λειτουργία.

Θειαμίνη: παίζει σημαντικό ρόλο στη διάσπαση των υδατανθράκων.

Φολικό οξύ: είναι αναγκαίο για την σύνθεση των λευκών και ερυθρών αιμοσφαιρίων στο μυελό των οστών και στην σύνθεση του DNA.

Οι μελιτζάνες επίσης περιέχουν μικρά ποσοστά άλλων θρεπτικών συστατικών όπως ο χαλκός, το μαγγάνιο και η νιασίνη.

Οφέλη μελιτζάνας

Αντιοξειδωτική δράση

Εκτός από τις πολλές βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία, οι μελιτζάνες είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά. Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν το σώμα από τη βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην πρόληψη πολλών χρόνιων νοσημάτων, όπως τα νοσήματα του καρδιαγγειακού και ο καρκίνος.

Οι μελιτζάνες είναι πλούσιες σε ανθοκυανίνες, που είναι υπεύθυνες για το χρώμα τους και έχουν αντιοξειδωτική δράση. Πιο συγκεκριμένα, μια ανθοκυανίνη στις μελιτζάνες η οποία ονομάζεται νασουσίνη έχει πολλά οφέλη. Οι μελέτες δείχνουν ότι προστατεύει τα κύτταρα από τη βλάβη που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.

Οι μελιτζάνες όπως και άλλα λαχανικά, είναι καλή πηγή φυτικών ινών, οι οποίες είναι απαραίτητες σε κάθε ισορροπημένη διατροφή. Οι φυτικές ίνες είναι ουσιαστικές για την υγεία του γαστρεντερικού, όπως και για την φυσιολογική κίνηση του εντέρου. Επίσης, οι φυτικές ίνες διεγείρουν την έκκριση γαστρικών υγρών τα οποία διευκολύνουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών.

Οι φυτικές ίνες έχουν επίσης συνδεθεί με την μείωση της LDL χοληστερόλης που συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αρτηριών και των αγγείων και προκαλεί αθηροσκλήρωση, εγκεφαλικό επεισόδιο ή έμφραγμα.

Η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη για την συνολική μας υγεία και μπορεί να εκδηλώνεται με την μορφή αναιμίας. Η αναιμία χαρακτηρίζεται από πονοκεφάλους (που μοιάζουν με τις ημικρανίες), χρόνια κόπωση, αδυναμία, κατάθλιψη. Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε σίδηρο βοηθά στην καταπολέμηση της αναιμίας, και οι μελιτζάνες περιέχουν σίδηρο. Επίσης είναι πλούσιες σε χαλκό ένα άλλο σημαντικό συστατικό για τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Χωρίς αυτά τα δύο μεταλλικά στοιχεία, τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο σώμα δεν μπορούν να λειτουργήσουν φυσιολογικά.

Οι μελιτζάνες είναι εξαιρετική πηγή φυτοθρεπτικών συστατικών, τα οποία πιστεύεται ότι ενισχύουν τις γνωστικές ικανότητες και γενικά την ψυχική υγεία. Όχι μόνο καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες αλλά αυξάνουν και τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Τα φυτοθρεπτικά συστατικά και το κάλιο, δρουν ως αγγειοδιασταλτικά με αποτέλεσμα να μεταφέρεται αίμα πλούσιο σε οξυγόνο στον εγκέφαλο.

Οι μελιτζάνες περιέχουν φυτικές ίνες, βιταμίνη Β6, βιταμίνη C και κάλιο τα οποία έχουν πολλά οφέλη στην υγεία του καρδιαγγειακού.

Οι φυτικές ίνες, για παράδειγμα, μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης που απορροφά το σώμα. Αν έχετε υψηλή χοληστερόλη, μπορεί να συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την στένωση των αρτηριών. Αυτή η κατάσταση με τη σειρά της οδηγεί σε αυξημένη αρτηριακή πίεση (υπέρταση), η οποία τελικά αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου ή εμφράγματος.

Οι φυτικές ίνες συνδέονται με την χοληστερόλη και έτσι απομακρύνεται φυσικά. Όσο περισσότερες φυτικές ίνες καταναλώνετε τόσο πιο αποτελεσματικά απομακρύνεται η χοληστερόλη.

Το κάλιο, που υπάρχει στις μελιτζάνες, είναι ουσιαστικό για της λειτουργία του σώματος, ρυθμίζει την μυϊκή σύσπαση.

Ο κίνδυνος για νοσήματα του καρδιαγγειακού και εγκεφαλικού επεισοδίου συνδέεται με τα υψηλά επίπεδα της ομοκυστεΐνης, μιας πρωτεΐνης στο αίμα. Η βιταμίνη Β, που υπάρχει στις μελιτζάνες μειώνει τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης

Η μελιτζάνα περιέχει μεγάλες ποσότητες από οξαλικό. Όσοι έχουν προβλήματα με τα νεφρά και συγκεκριμένα με δημιουργία νεφρικών πετρών καλό θα ήταν να αποφύγουν την υπερβολική κατανάλωση, τόσο σε ποσότητα όσο και σε συχνότητα.

Επίσης η μελιτζάνα στο φλοιό της περιέχει σολανίνη. Η σολανίνη σε μεγάλες ποσότητες, ειδικά τις απογευματινές ώρες προκαλεί την ίδια μορφή δηλητηρίασης με την πράσινη πατάτα, η οποία ανήκει στην ίδια οικογένεια (σολανωδών).

Καλό θα ήταν να αποφεύγεται η κατανάλωση ωμής φλούδας από τη μελιτζάνα. Όταν μαγειρευτεί η μελιτζάνα (πχ μπριάμ ή ιμάμ) η ποσότητα σολανίνης μειώνεται.

Γενικά καλό θα ήταν να αποφεύγεται η κατανάλωση ωμής μελιτζάνας καθώς μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις